Trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại công nghệ với các mô hình đáp ứng các nhu cầu đa dạng—từ lập trình và nghiên cứu đến các tác vụ đàm thoại và tìm kiếm thời gian thực. Gần đây, bốn mô hình nổi bật đã thu hút sự chú ý: DeepSeek AI, ChatGPT (từ OpenAI), Gemini (từ Google) và Perplexity AI. Bài viết này cung cấp cái nhìn sâu sắc về sự so sánh giữa các mô hình này qua các tính năng chính, điểm mạnh, điểm yếu và trường hợp sử dụng.
Tổng quan về các mô hình
DeepSeek AI
Được phát triển bởi một công ty khởi nghiệp Trung Quốc được quỹ đầu cơ High-Flyer hỗ trợ, DeepSeek AI tập trung vào hiệu quả chi phí, các tác vụ kỹ thuật như lập trình và suy luận toán học, và hỗ trợ mạnh mẽ cho xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) tiếng Trung [7]. Các mô hình của DeepSeek, chẳng hạn như DeepSeek-V2 và DeepSeek-R1, nhấn mạnh vào việc sử dụng tài nguyên hiệu quả—đào tạo với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với các đối thủ phương Tây [6]. Phương pháp tiếp cận mã nguồn mở khiến DeepSeek trở nên hấp dẫn đối với các nhà nghiên cứu và phát triển AI, những người tìm kiếm sự tùy chỉnh và tính minh bạch.
ChatGPT (OpenAI)
ChatGPT được công nhận rộng rãi nhờ tính linh hoạt trong hội thoại, tạo nội dung sáng tạo và hỗ trợ mã mạnh mẽ. Được xây dựng dựa trên các phiên bản như GPT-4 và GPT-4 Turbo, ChatGPT đã trở thành một công cụ AI đa năng cho nhiều ứng dụng, từ dịch vụ khách hàng đến hỗ trợ viết lách [8]. Tuy nhiên, một số người dùng lưu ý rằng đằng sau những khả năng mạnh mẽ của nó là những thách thức như ảo giác thỉnh thoảng xảy ra và sự phụ thuộc vào tài nguyên tính toán quy mô lớn.
Gemini (Google)
Gemini là câu trả lời của Google cho bối cảnh AI đang phát triển. Với khả năng đa phương thức tích hợp văn bản, hình ảnh, âm thanh và video, Gemini được thiết kế cho nhiều tác vụ khác nhau, đồng thời được tích hợp sâu với hệ sinh thái Google [11]. Các bản nâng cấp gần đây, chẳng hạn như Gemini 1.5 Flash, cung cấp cửa sổ ngữ cảnh mở rộng và tốc độ được cải thiện, định vị nó là một đối thủ cạnh tranh mạnh mẽ trong cả các ứng dụng sáng tạo và năng suất [5].
Trí tuệ nhân tạo Perplexity
Được định vị là một công cụ tìm kiếm hội thoại, Perplexity AI tận dụng dữ liệu web thời gian thực để cung cấp câu trả lời chính xác và dựa trên dữ liệu thực tế. Thiết kế của nó nhấn mạnh vào nghiên cứu và truy xuất thông tin với hỗ trợ trích dẫn tích hợp, khiến nó trở nên lý tưởng cho các nhiệm vụ nghiên cứu học thuật và chuyên nghiệp [13]. Tuy nhiên, việc tập trung vào tổng hợp dữ liệu thực tế đồng nghĩa với việc nó ít phù hợp cho các cuộc trò chuyện sáng tạo hoặc cởi mở so với các mô hình như ChatGPT.
Bảng dưới đây cho thấy một số tính năng chính của các Mô hình AI cạnh tranh
| Feature | DeepSeek AI | ChatGPT (OpenAI) | Gemini (Google) | Perplexity AI |
|---|---|---|---|---|
| Developer | DeepSeek AI (Liang Wenfeng) | OpenAI | Google DeepMind | Perplexity AI (Startup) |
| Latest Model | DeepSeek-V2 (2024) | GPT-4-Turbo (2024) | Gemini 1.5 (2024) | Perplexity-70B (2024) |
| Primary Focus | Code generation, technical tasks, Chinese NLP | General AI, conversation, coding | Multimodal AI, Google ecosystem | AI-powered search, fact-checking |
| Training Data | Multilingual, strong in Chinese | Broad, multimodal, diverse | Web-scale, multimodal | Web-scale, real-time search |
| Key Features | Open-source, image generation, NLP tools | Web browsing, DALL-E, document analysis, voice interactions | Multimodal (text, images, audio, video), Google services integration | Real-time web search, citations, dual search modes |
| Code Generation | Strong (Python, C++, etc.) | Excellent (Python, JS, SQL) | Strong (Python, JS, SQL) | Good, with live search references |
| Real-Time Web Access | No | No (Only via Browsing tool for Plus) | Yes | Yes (Core feature) |
| Multimodal Support | Limited | Strong (images, text) | Very strong (text, images, audio, video) | Limited |
| Memory Feature | No | Yes (for Plus users) | Yes | No |
| API Availability | Yes | Yes | Yes | Yes |
| Free Version | Yes | Yes (GPT-3.5) | Yes (Gemini 1.0) | Yes |
Các tính năng chính và so sánh
Trọng tâm và ứng dụng chính
DeepSeek AI chuyên về tạo mã, các tác vụ kỹ thuật và vượt trội trong NLP tiếng Trung. Nó đặc biệt phù hợp cho nghiên cứu AI và các lĩnh vực đòi hỏi hiệu quả chi phí và xử lý ngôn ngữ chuyên biệt [6], [7].
ChatGPT cung cấp sự kết hợp cân bằng giữa hội thoại đa năng, nội dung sáng tạo và hỗ trợ mã mạnh mẽ. Ứng dụng rộng rãi của nó khiến nó trở nên lý tưởng cho mục đích sử dụng đa năng, viết sáng tạo và các cuộc đối thoại phức tạp [8].
Gemini được thiết kế cho các tác vụ đa phương thức và năng suất, với sự tích hợp chặt chẽ vào các dịch vụ của Google như Docs, Gmail và Google Cloud. Điều này khiến nó đặc biệt hấp dẫn đối với người dùng gắn bó sâu sắc với hệ sinh thái Google [5], [11].
Perplexity AI tập trung vào việc truy xuất thông tin theo thời gian thực và nghiên cứu học thuật. Nó nổi trội trong việc cung cấp các câu trả lời có nguồn gốc, đã được xác minh và phù hợp nhất cho nghiên cứu và các yêu cầu dựa trên dữ liệu [13].
Đào tạo và Dữ liệu
DeepSeek AI đã được đào tạo trên các tập dữ liệu đa ngôn ngữ, tập trung mạnh vào NLP (ngôn ngữ lập trình máy tính) tiếng Trung và nội dung kỹ thuật với chi phí thấp hơn nhiều—đôi khi chỉ tốn 6 triệu đô la để đào tạo so với hàng trăm triệu đô la của các đối thủ cạnh tranh [6], [7]. Trong khi đó, ChatGPT và Gemini được hưởng lợi từ các tập dữ liệu đào tạo quy mô web khổng lồ và dữ liệu đa phương thức, đảm bảo khả năng hiểu ngôn ngữ và ngữ cảnh chung mạnh mẽ. Perplexity AI tận dụng dữ liệu web cập nhật để phản hồi theo thời gian thực, đảm bảo độ chính xác nhưng phụ thuộc nhiều vào các nguồn bên ngoài [13].
| Strengths | – Cost-effective, customizable MIT license – Strong in coding and data analysis – Chinese NLP specialization | – Versatile, reliable general AI – Strong conversational abilities – Integrated with plugins | – Best multimodal AI – Google ecosystem integration – Strong reasoning | – Real-time verified information – Transparent citations – Excellent for research |
| Weaknesses | – Limited outside Chinese NLP – Security concerns – Smaller ecosystem | – No real-time browsing in free version – Can generate hallucinations – Advanced features behind paywall | – Requires Google integration – Some accuracy issues | – Less creative, limited content generation – Not ideal for open-ended conversations |
| Best For | AI research, Chinese NLP, coding | General-purpose AI, chatbots, writing, research | Multimodal tasks, search, productivity | AI-powered search, academic research, fact-checking |
| Cost Structure | Free, open-source | Subscription-based (Plus/Team) | Free with Google account | Freemium |
Khả năng Đa phương thức và Ngữ cảnh
Cửa sổ ngữ cảnh mở rộng của Gemini (lên đến 1 triệu mã thông báo trong một số lần lặp) và khả năng nhập liệu đa phương thức khác biệt với ChatGPT, mặc dù đã được cải tiến, nhưng thường hỗ trợ cửa sổ ngữ cảnh nhỏ hơn và tập trung chủ yếu vào văn bản [11]. DeepSeek AI, mặc dù có khả năng cao trong các tác vụ kỹ thuật và lập luận, nhưng lại cho thấy tính đa phương thức hạn chế, tập trung nhiều hơn vào mã và các tác vụ tiếng Trung [7]. Perplexity AI chủ yếu dựa trên văn bản, được thiết kế để tích hợp dữ liệu tìm kiếm theo thời gian thực thay vì xử lý hình ảnh hoặc âm thanh.
Điểm mạnh và điểm yếu
DeepSeek AI
Điểm mạnh: Hiệu quả chi phí cao, chuyên về mã hóa và xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP) tiếng Trung, mã nguồn mở và tiết kiệm tài nguyên.
Điểm yếu: Hỗ trợ đa phương thức hạn chế và hệ sinh thái nhỏ hơn ngoài các lĩnh vực chuyên môn của nó [6], [7].
ChatGPT
Điểm mạnh: Linh hoạt, khả năng đàm thoại mạnh mẽ, tạo mã mạnh mẽ và khả năng sáng tạo nội dung.
Điểm yếu: Thỉnh thoảng bị ảo giác, phụ thuộc vào tài nguyên tính toán lớn và hiệu suất sau các tính năng nâng cao có tường phí [8].
Gemini
Điểm mạnh: Tích hợp đa phương thức tuyệt vời, khả năng ngữ cảnh mở rộng và tích hợp dịch vụ Google liền mạch.
Điểm yếu: Có thể xảy ra sự cố về độ chính xác và một số tính năng nâng cao có thể bị khóa sau đăng ký [5], [11].
Perplexity AI
Điểm mạnh: Tích hợp tìm kiếm web theo thời gian thực, trích dẫn nguồn minh bạch và câu trả lời chính xác dựa trên dữ liệu thực tế.
Điểm yếu: Ít thành thạo trong các nhiệm vụ sáng tạo hoặc mở và chỉ giới hạn ở các tương tác dựa trên văn bản [13].
Các trường hợp sử dụng tốt nhất
DeepSeek AI: Lý tưởng cho nghiên cứu AI, các tác vụ mã hóa kỹ thuật và các ứng dụng yêu cầu khả năng NLP tiếng Trung mạnh mẽ.
ChatGPT: Tốt nhất cho các cuộc trò chuyện đa năng, viết sáng tạo, động não và hỗ trợ lập trình.
Gemini: Phù hợp cho người dùng cần chức năng đa phương thức và tích hợp chặt chẽ với bộ công cụ của Google, giúp nó trở nên tuyệt vời cho năng suất và phân tích dữ liệu phức tạp.
Perplexity AI: Hoàn hảo cho nghiên cứu học thuật, kiểm tra thông tin theo thời gian thực và truy xuất thông tin với các nguồn có thể xác minh.
Nguồn:
[1] J. Schneider, “Deepseek: The Quiet Giant Leading China’s AI Race,” Forbes, Jan. 2025. [Online]. Available: https://www.forbes.com/sites/janakirammsv/2025/01/26/all-about-deepseekthe-chinese-ai-startup-challenging-the-us-big-tech/ [Accessed: Feb. 5, 2025].
[2] N. Mag, “DeepSeek May Be the Walmart of AI,” New York Magazine, Jan. 2025. [Online]. Available: https://nymag.com/intelligencer/article/deepseek-may-be-the-walmart-of-ai.html [Accessed: Feb. 5, 2025].
[3] S. MarketWatch, “This man wiped $600 billion off Nvidia’s valuation by marrying quant trading with AI,” MarketWatch, Jan. 2025. [Online]. Available: https://www.marketwatch.com/story/this-man-wiped-600-billion-off-nvidias-valuation-by-marrying-quant-trading-with-ai-c170c322 [Accessed: Feb. 5, 2025].
[4] R. SoluteLabs, “DeepSeek AI vs OpenAI: A Head-to-Head Comparison,” SoluteLabs, Jan. 2025. [Online]. Available: https://www.solutelabs.com/blog/deepseek-ai [Accessed: Feb. 5, 2025].
[5] M. Lifewire, “Is Google Gemini Advanced Worth It? 4 Reasons Why You Should Sign Up,” Lifewire, Sep. 2024. [Online]. Available: https://www.lifewire.com/is-google-gemini-advanced-worth-it-8705205 [Accessed: Feb. 5, 2025].
[6] J. MarketWatch, “This man wiped $600 billion off Nvidia’s valuation…,” MarketWatch, Jan. 2025. [Online]. Available: https://www.marketwatch.com/story/this-man-wiped-600-billion-off-nvidias-valuation-by-marrying-quant-trading-with-ai-c170c322 [Accessed: Feb. 5, 2025].
[7] “DeepSeek AI,” Wikipedia, Feb. 2025. [Online]. Available: https://en.wikipedia.org/wiki/DeepSeek_AI [Accessed: Feb. 5, 2025].
[8] “ChatGPT,” Wikipedia, Feb. 2025. [Online]. Available: https://en.wikipedia.org/wiki/ChatGPT [Accessed: Feb. 5, 2025].
[9] “Gemini (language model),” Wikipedia, Feb. 2025. [Online]. Available: https://en.wikipedia.org/wiki/Gemini_%28language_model%29 [Accessed: Feb. 5, 2025].
[10] “Large language model,” Wikipedia, Feb. 2025. [Online]. Available: https://en.wikipedia.org/wiki/Large_language_model [Accessed: Feb. 5, 2025].